تقریباً همه کلینیسین هایی که در زمینه سمعک فعالیت دارند، با بیماران دچار افت (ملایم تا متوسط) Mild to Moderate برخورد داشته اند که اغلب از سمعک تجویز شده خود ناراضی هستند.
علت این نارضایتی می تواند شامل کیفیت، صدای غیر طبیعی، آزاردهندگی صدا، فیدبک، نویز مدارات سمعک و صدایی باشد که شبیه به صدایی است که در تونل می پیچد. به زبان ساده در این موارد مزایای چندانی از سمعک عاید فرد نمی گردد. از سوی دیگر جنبه های زیبایی نیز موجب پس زدن سمعک توسط کاربران سمعک می گردد.امروزه با تکنولوژی های Open Fitting این مشكلات تا حدود زیادی مرتفع گردیده و مزایای استفاده از اين متد به سرعت برای کاربر سمعک مشخص می شود.
تعریف سمعک های Open Fitting:
Open Fitting يك مبحث جديد و نوين در حيطه تكنولوژي سمعك ها نیست. سیستم انتقال صدا در سمعک چیزی به جز یک تیوب یا رسیور در سمعک های پشت گوشی و سمعک عینکی كه در مجراي گوش قرار ميگيرد و از چندین دهه قبل استفاده می شده است، نیست. در طراحی IROS، در سال 1980، یک سیستم انتقال صدا به مجرا به صورتی کوچکتر و ظریفتر، ابداع شد که این طراحی نوین به علت مشکل فیدبک فراوان، مقبولیت و کاربری چندانی پیدا نکرد.
قبل از تعریف سمعک ها و تکنولوژی Open، لازم است ویژگی های طراحی Open Ear را مد نظر قرار دهیم.
حقیقتاً منظور از Open fitting چیست؟ اندازه گیری های اکوستیک مجرای گوش در پاسخ به صدای آمده از منبع خارجی در هنگامی که سمعک به صورت خاموش روی گوش قرار دارد را“REOR” ياReal Ear Occluded Response می نامند. همین اندازه گیری هنگامی که سمعک روی گوش فرد نیست را REUR
Rea Ear Un-aided Response می نامند. اگر این دو آیتم یکسان باشند می توان نتیجه گرفت که سیستم انتقال صوت به صورت Open کار می کند. به عبارت دیگر سمعک اثر مشخصی بر صدایی که به طور مستقیم وارد مجرا شده است ، ندارد.
واژه “Acoustic Transparency” بیانگر این حقیقت است که وجود سمعک در مجرا اثر اندکی بر اکوستیک کانال گوش دارد. منظور از سمعک Open آن است که زمانی که سمعک روی گوش به صورت خاموش قرار دارد، Transparency اکوستیکی وجود دارد.
جنبه ظاهری و راحتی:
سایز کوچک سمعک و قطر اندک تیوب و یا رسیور سمعک ،جنبه های ظاهری سمعک را برای کاربر سمعک قابل قبول تر می سازد. انتخاب سایز و طول تیوب مناسب، میزان رضایتمندی کاربر سمعک ، راحتی روی سر و دیده شدن کمتر سمعک را تضمین می کند. روش انتخاب طول تیوب یا سیم از طریق وسیله اندازه گیری مربوطه و محاسبه فاصله از مرکز مجرای گوش تا بالای لاله می باشد. در شکل زير وسیله اندازه گیری دلخواه و قرار گرفتن آن روی سر بیمار نشان داده شده است.
راحتی قرار گرفتن این سمعک ها روی گوش به حدی است که در یک تحقیق انجام شده در سال 2006 درصد بالایی از کاربران به راحتی با آن تطابق پیدا کرده و حتی دیگر وجود آن را بر روی گوش خود احساس نمی کردند. علاوه بر وزن کم، سایز کوچک، شکل مورد پسند و Sound Bore نرم، راحتی آن به عواملی چون قرار گرفتن روی گوش بدون نیاز به fit کردن دقیق نیز بستگی دارد.
رضایتمندی بیمار با لحاظ نکات زیر به حد بسیار ایده آلی خواهد رسید:
- مراقب باشید انتهای تیوپ ، فشاری روی لاله یا مجرا ایجاد نکند.
- طول تیوپ یا سیم انتخاب شده بیشتر یا کمتر از میزان مورد نیاز نباشد.
- زاویه ورود تیوپ به مجرا مناسب با وضعیت آناتومیکی مجرای بیمار باشد.
- lock نگه دارنده تیوب و یا رسیور در نیمه خلفی کونکا قرار می گیرد.
چالشهای آکوستیکی و راه حل های آن:
2 فاکتور در این زمینه وجود دارد Acoustic Transparency و Occlusion.
یک نکته مهم که باید به طور منطقی مدنظر قرار داد آن است که کیفیت صدای تقویت شده برای افراد با افت ملایم می بایست بهتر از افراد با افت های بیشتر باشد، علت آن است که این افراد صداهایی شبیه به صدای حقیقی و طبیعی را بیشتر می شنوند. تکنیک های پردازش دیجیتالی سیگنال امروزه پیشرفت های فراوانی در مباحث متعدد اکوستیکی نظیر انسداد، فیدبک، نویز درونی و کیفیت صدای طبیعی داشته است.
برای ارزیابی Acoustic Transparency از 2 آیتم یاد شده REOR, REUR و مقایسه آن دو بهره میبرند.
اثر انسداد (OE) یا Occlusion Effect شامل افزایش SPL فرکانس پائین ایجاد شده در مجرا توسط صدای خود فرد است که در بسیاری از کاربران سمعک خصوصاً افراد دچار افت ملايم يا Mildمسئله ساز است.
Dillon اظهار می کند که افراد با افت کمتر از 40 dB در 500Hz به احتمال زياد OE را تجربه خواهند كرد . در حال حاضر بهترین راه حل در این مقوله Open fitting است. مجرای گوش به صورت یک خیابان دو طرفه عمل می کند، یعنی هم مسیری برای ورود صداهای طبیعی تقویت نشده به پرده تمپان را فراهم می سازد و هم صدای ایجاد شده در مجرا از گفتار فرد را به بیرون می فرستد تا OE رخ ندهد. با لحاظ Acoustic Transparency موثر و مفید، OE دیگر مسئله ساز نخواهد بود.
با استفاده از تکنولوژی Open ear مشکل فیدبک نمود بیشتری می یابد که با وجود تکنولوژی های حذف فیدبک قوی در سمعک های Starkey این مشکل تا حدود زیادی مرتفع شده و امکان ارائه بهره مناسب با افت شنوایی نیز فراهم شده است.
بیماران دچار افت ملایم با مشکل نویز سمعک نیز مواجه می باشند. الگوریتم Expansion (انبساطی)به صورت ویژه ای در برخی کانال ها، که در سمعک های استارکی نیز وجود دارد سطح نویز را تا حد قابل قبولی کاهش می دهد.
ورود صداهای تقویت نشده فرکانس پائین به مجرا و خروج صداهای ناشی از OE از مجرا، کیفیت صدای شنیده شده توسط فرد را به صدای طبیعی نزدیکتر می سازد. به عبارت دیگر آن صدایی که به پرده تمپان می رسد شامل صدای فرکانس پائین تقویت نشده، به علاوه صدای تقویت شده فرکانس بالایی است که از Sound Tube به پرده تمپان می رسد.
گروه علمی و آموزشی صبا
