ملاحظات دو گوشي و دو طرفه در تنظيم سمعك
شنيدن صدا در دو گوش (شنوايي دو گوشي) امكان مكان يابي صدا را براي فرد فراهم مي كند و فهم گفتار در محيط هاي پرسروصدا را افزايش مي دهد. استفاده از دو سمعك (تنظيم دو طرفه) باعث افزايش صدا نسبت به يك سمعك مي شود، بنابراين تنظيم دو طرفه به خصوص وقتي فرد افت شنوايي شديد دارد، حائز اهميت است. به اين افزايش شدت در شنوايي دو گوشي Binaural Loudness Summation مي گويند كه مقدار آن در نزديك آستانه حدود 2-3 dB ، در سطح راحتي حدود 4-6 dB (در بعضي منابع حدود 10 dB) و در سطوح خيلي بالا حدود 10 dB (در بعضي منابع تنها حدود 6 dB) است. در افراد دچار آسيب شنوايي Binaural Loudness Summation بسته به درجه ي افت شنوايي، روش اندازه گيري و تفاوت بين فردي كمتر از افراد طبيعي است (در فركانس هاي ميانه 4 dB، در فركانس هاي بم كمتر و در فركانس هاي زير بيشتر است.) همچنين Binaural Loudness Summation، LDL را بين 0-6 dB كاهش مي دهد.
استفاده از سمعك به علت تفاوت شدت و فاز در دو گوش باعث بهبود جهت يابي افقي (راست و چپ) مي شود. البته جهت يابي عمودي و افقي (جلو و عقب) با سمعك چندان بهبود نمي يابد. زيرا جهت يابي عمودي و افقي (جلو و عقب) براساس فركانس هاي خيلي بالا كه توسط لاله ايجاد مي شود، صورت مي گيرد و به شدت تحت تاثير افت شنوايي است.
وقتي گفتار و نويز از جهات مختلف مي آيند،نسبت سيگنال به نويز در يك گوش بيشتر از گوش ديگر مي شود. بنابراين سيستم شنوايي مي تواند با تركيب اطلاعات متفاوتي كه به دو گوش رسيده، بخشي از نويز را حذف كند. به اين توانايي Binaural Squelch مي گويند. Binaural Squelch زماني اتفاق مي افتد كه گفتار بيشتر از 20dB بالاي آستانه ي كشف گفتار باشد. از آنجا كه Binaural Squelch توسط اجزاي فركانس پايين گفتار و نويز ايجاد مي شود، پس كساني كه افت شنوايي Mild دارند، استفاده از دو سمعك در آنها مزيت كمي ايجاد كرده يا ايجاد نمي كند. همچنين ارائه ي اصوات به دو گوش، اندكي فهم گفتار را نسبت به شنوايي تك گوشي افزايش مي دهد كه اصطلاحاً به اين توانايي Binaural Redundancy مي گويند.
لازمه بهره مندي از Binaural Squelch و Binaural Redundancy شنيدن گفتار در هر دو گوش است. بنابراين از آنجا كه استفاده از سمعك دوم باعث شنود پذيري اصوات در گوش بدون سمعك مي شود، مي تواند فهم گفتار در نويز را بهبود بخشد.
مزاياي ديگر تنظيم دو طرفه شامل بهبود كيفيت صدا، سركوب وزوز در دو گوش، راحتي بيشتر در زماني كه يك سمعك بشكند و يا باطري اش تمام شود مي باشد. در صورت بي بهره بودن گوش از تحريك شنيداري براي مدت طولاني، توانايي پردازش گفتار كاهش مي يابد. بنابراين استفاده از دو سمعك باعث جلوگيري از اين مشكل مي شود. استفاده از دو سمعك حتي براي افراد با آستانه هاي شنوايي غير قرينه نيز مزيت دارد، اما اگر فقط بايد يك سمعك تنظيم كنيد، آن را به گوشي بدهيد كه آستانه هاي آن به 60 dBHL نزديكتر است.
تنظيم دو طرفه سمعك معايبي نيز دارد از جمله:
• قيمت بيشتر
• Manage سخت تر براي برخي افراد مسن
• بعضي افراد به آن به عنوان نشانه اي از افت شنوايي شديد نگاه مي كنند
• نسبت به نويز باد مستعدتر است
در بعضي افراد مداخله ي دو گوشي باعث مي شود كه توانايي شناسايي گفتار با يك سمعك بهتر از دو سمعك باشدو اين مداخله مي تواند به علت تفاوت بين دو حلزون، تفاوت بين كرتكس دو نيمكره و يا اعوجاج در انتقال اطلاعات از يك نيمكره به نيمكره ي ديگر اتفاق بيفتد.
نتيجه گيري:
شنوايي دو گوشي براي افراد دچار آسيب شنوايي دوطرفه از اهميت زيادي برخوردار است زيرا نسبت به شنوايي تك گوشي ادراك گفتار و مكان يابي صداي بهتري را فراهم مي كند.
در هنگام تجويز دو گوشي بهتر است براي سطح شدت ورودي متوسط بهره ي كمتري (4 dB) تجويز شود. (در سطوح بالا بيشتر از 4 dB و در سطوح پايين كمتر از 4 dB)
گروه علمی و آموزشی صبا
