تجویز سمعک در افراد دچار کم شنوایی شدید تا عمیق
نسخه 2
در نسخه 1 این مقاله مروری بر علل کم شنوایی شدید تا عمیق داشتیم حال در این نسخه تمامی جنبه های مهم در تجویز و تنظیم کم شنوایی شدید تا عمیق می پردازیم. مهمترین عواملی که باید در تجویز سمعک به آن پرداخت به شرح زیر است:
• نوع سمعک
• نوع قالب سمعک
• یک گوشی یا دوگوشی بودن
• میکروفون سمعک
• سیستم FBC
• سیستم کاهنده‌ی نویز
• سیستم انتقال فرکانسی
اولین مبحث انتخاب نوع سمعک است، در گذشته تنها سمعک پشت گوشی برای افراد دچار افت شدید تا عمیق انتخاب می شد زیرا سمعک های داخل گوشی امکان فراهم کردن چنین بهره ای را نداشتند، اما در چند سال گذشته سمعک استارکی سمعک های داخل گوشی با بهره dB 70 را برای کاربران خود به ارمغان آورده است. همچنین به علت میزان بهره‌ی زیادی که بیمار نیاز دارد مطلوب ترین نوع قالب در گذشته از نوع استاندارد (Full Shell) و سخت بود ولی در چند سال گذشته به واسطه بهبود سیستم های حذف فیدبک می توان قالب از نوع کانال هم استفاده شود.
در کم شنوایی شدتهای بالا کمک گرفتن از گوش دوم بسیار به درک گفتار در نویز و مکان یابی بیمار کمک می کند و همچنین به علت اضافه شدن گوش دوم، بهره مرکزی طبیعی که حدود dB 6-5 است به صدای کلی اضافه می شود که این اضافه شدن بهره طبیعی سه مزیت دارد(2):
I. وقوع کمتر فیدبک به خاطر اضافه کردن بهره کمتر در حالت دو گوشی نسبت به یک گوشی
II. درک بهتر در محیط نویزی و باز آوایی
III. بهبود در مکان یابی
ازاینرو لازم است تجویز حتماً دو گوشی باشد که این امر در کودکان که در مرحله زبان آموزی هستند بسیار ضروری است.
از سیستم های موجود در سمعک مبحث میکروفون بسیار حائز اهمیت است که باید چندین نکته را حین فیتینگ سمعک رعایت کنیم:
I. بهترین نوع دایرکشنال (جهت دار) نهایتا تا dB 6 سبب تقویت صدای گفتاری به نویز می شود ازاین رو نباید انتظار زیادی از میکروفون جهت دار داشت که این میزان بهبود SNR در محیط نویزی و با باز آوایی زیاد اثر بخشی قابل توجهی نخواهد داشت و در این شرایط دستگاه FM بسیار کمک کننده خواهد بود(5-3).
II. از سمعک هایی استفاده شود که جهت داری آنها از نوع سازشی باشد: یعنی با تغییر محل نویز بهترین میزان SNR متاثر نشود. که در سمعک های استارکی چنین ویژگی وجود دارد.
III. در کم شنوایی هایی که عملا باقی مانده‌ی شنوایی در آنها محدود به فرکانس پایین است توصیه می شود مدار جهت داری خاموش شود زیرا در جهت داری بسامدهای پایین متاثر می شوند و در این حالت شنوایی کاربر که تکیه بر بسامدهای پایین دارد به طور برجسته ای متاثر می شود که در شکل 1 نشان داده شده است.
شکل1: کاهش بسامدهای پایین در حالت جهت دار نسبت به اومنی (همه سویه)
بحث دیگر که در کم شنوایی های شدید تا عمیق بسیار شایع است مشکل فیدبک است: در این دسته از کم شنوایی ها باید سمعک از بهترین سیستم سرکوب فیدبک به اسم (feedback cancellation (FBC بهره ببرد که این سیستم بیشترین توانایی و کمترین ضریب خطا را در سرکوب نویز نسبت به سایر انواع خود دارد که در استارکی به نام سیستم Purewave feedback eliminator شناخته می شود. در این سیستم به طور سازشی هرگونه سیگنالی که سبب فیدبک شود شناسایی می شود و دقیقا فرکانس و قدرت مشابه آن با زاویه 180 درجه عکس فرستاده می شود(6) که در نهایت سبب سرکوب کامل فیدبک می شود که در شکل 2 دیده می شود.
شکل 2: سیستم سرکوب بازخورد صوتی به اسم (feedback cancellation (FBC : در این سیستم به طور سازشی هرگونه سیگنالی که موجب فیدبک شود شناسایی می شود و دقیقاً فرکانس و قدرت مشابه آن با زاویه 180 درجه عکس فرستاده می شود که در نهایت سبب سرکوب کامل فیدبک می شود.
سیستم کاهنده نویز سیستم دیگر است که در کم شنوایی شدید تا عمیق باید به شدت به آن توجه نمود زیرا در مطالعات مختلف دیده شده است که با افزایش میزان کم شنوایی فرد برای حفظ درک در محیط نویزی نیاز به میزان SNR بالاتری دارد که در جدول 1 نشان داده شده است(7).
جدول 1: پرفسور کیلون و همکاران در سال 2000 در بررسی بیماران با کم شنوایی های مختلف به این نتیجه رسیدند که با افزایش میزان کم شنوایی میزان نیاز فرد به SNR افزایش می یابد. که در کم شنوایی شدید تا عمیق به dB 20 هم می رسد.
با توجه به جدول در کم شنوایی شدید تا عمیق نیاز فرد به SNR به dB 20 هم می رسد که دقیقا در سیستم کاهنده نویز استارکی به اسم Voice iQ در تمامی مدل های 110 سیستم کاهنده نویز تا dB 20 نویز را کاهش می دهد(8). ازین رو است که تمامی برنامه های استارکی در واحد علمی این شرکت طبق مستندات و مطالعات افراد مشهور و صاحب نظر طراحی می شوند.
سیستم انتقال فرکانسی
این سیستم با انتقال بسامدهای بالا به بسامدهای پایین، موجب شنیدپذیری (Audibility) افراد با کم شنوایی برجسته در بسامد بالا می شود. در شرکت استارکی این سیستم به نام Spectral iQ عرضه شده است. طبق مطالعات مختلفی که صورت گرفته است کم شنوایی زیاد در بسامدهای بالا به علت ایجاد مناطق مرده (Dead region) از دریافت و نهایتا درک مطلوب بسامد بالا حتی با تقویت مطلوب جلوگیری می کند که در این شرایط با انتقال آن به بسامد پایین تر شنیدپذیری آن فراهم می شود که این قابلیت در نهایت سبب درک مطلوب می شود(9).
نتیجه گیری: در نهایت می توان گفت که تمامی موارد گفته شده باید مرحله به مرحله توجه کرد و دوم اینکه سمعک های استارکی تمامی گزینه های را که برای درک مطلوب صدا در این کاربران لازم است را دارند.
گروه علمی و آموزشی صبا
Refrences
1.R. Dillon, Harvey. Hearing aids. Thieme, 2001.
2. Ching, T. Y., Incerti, P., Hill, M., & van Wanrooy, E. (2005). An overview of binaural advantages for children and adults who use binaural/bimodal hearing devices. Audiology & neuro-otology, 11, 6-11.
3. Ricketts, T. (2000). Impact of noise source configuration on directional hearing aid benefit and performance. Ear and Hearing, 21(3), 194-205.
4. Hawkins, D. B., & Yacullo, W. S. (1984). Signal-to-noise ratio advantage of binaural hearing aids and directional microphones under different levels of reverberation. Journal of Speech and Hearing Disorders, 49(3), 278-286.
5. Hawkins, David B. "Comparisons of speech recognition in noise by mildly-to-moderately hearing-impaired children using hearing aids and FM systems." Journal of Speech and Hearing Disorders 49.4 (1984): 409-418.
6. Spriet, Ann, et al. "Adaptive feedback cancellation in hearing aids with linear prediction of the desired signal." Signal Processing, IEEE Transactions on 53.10 (2005): 3749-3763.
7. Killion, M. C., & Niquette, P. A. (2000). What can the pure-tone audiogram tell us about a patient's SNR loss?. The Hearing Journal, 53(3), 46-48.
8. https://starkeypro.com/pdfs/technical-papers/Voice_iQ-Multivariate_Benefits.pdf
9. Simpson, A. (2009). Frequency-lowering devices for managing high-frequency hearing loss: A review. Trends in Amplification, 13(2), 87-106.
