برخورد با افرادي كه درست نميشنوند، هم براي ما و هم براي خود آنها دشوار است. وقتي اين افراد نميتوانند به راحتي با اطرافيان خود ارتباط برقرار كرده و صحبتهاي آنها را بشنوند، حس بدي پيدا ميكنند و گاه از جامعه طرد ميشوند.
سالهاي سال است كه افراد كمشنوا از وسايل كمكي موسوم به سمعك براي افزايش قدرت شنوايي خود استفاده ميكنند. در نقطه مقابل، خيلي از افرادي كه ميشناسيم، با وجود ضعف در سيستم شنوايي خود از به كار بردن سمعك خودداري كرده و به خاطر استفاده از آن خجالت ميكشند.
در واقع سمعك وسيله كمكي و تقويتي بسيار خوبي است كه ميتواند ضعف در شنوايي را برطرف كرده و به حضور فعال فرد در جامعه كمك كند. اين وسيله كوچك صداهاي اطراف را تقويت ميكند. البته هميشه هم پدربزرگها و مادربزرگها نيستند كه احتياج به سمعك پيدا ميكنند.
امروزه با توجه به اين كه جوانان به دليل شور جواني و البته بياحتياطي، موسيقي را با صداي بسيار بلند گوش ميكنند، احتمال كاهش شنوايي در اين گروه زياد شده و نياز به استفاده از سمعك و ساير وسايل كمكي شنوايي در آنها افزايش مييابد.
ما در جامعهاي زندگي ميكنيم كه انواع سر و صداهاي غيرمتعارف همچون صداي بلند ماشينها، محيطهاي كاري پر سر و صدا و ... به وفور وجود دارد. بنابراين به طور طبيعي با افزايش سن كاهش شنوايي به سراغمان ميآيد.
تاریخچه سمعك از ابتدا تاكنون
دهه 1970 بود كه نخستين نسل سمعكهاي آنالوگ براي جبران كاهش شنوايي روانه بازار شد. اين وسيله به گونهاي تعبيه شده بود كه فرد قادر بود با دكمه كنترل صدايي كه روي آن قرار داشت، نسبت به محيطي كه در آن قرار ميگيرد صدا را كم و زياد كند.
مدلهاي بعدي ساخته شده سمعكهاي آنالوگ به طور كامپيوتري برنامهريزي شده بودند، اما از لحاظ كاهش صداهاي محيطي محدوديت داشتند، تا حدودي پيچيدهتر از انواع اوليه آنها بوده و متخصص قادر بود بيش از يك برنامه را روي آن ايجاد نمايد که شامل تنظيمات هميشگي و تنظيمات مخصوص محيطهاي شلوغ و پر سرو صدا بود.
امروزه كمتر از 10درصد از افراد از اين نوع سمعكها استفاده ميكنند. جديدترين نسل سمعكهايي كه در سالهاي اخير توليد شدهاند از نوع ديجيتالي و قابل برنامهريزي از طريق كامپيوتر بوده و بيمار به راحتي ميتواند با استفاده از آن مشكل شنوايي خود را برطرف كرده و در زمان واكنش، پاسخ مناسبي ارائه دهد.
سمعكهاي ديجيتالي معمولا از يك ميكروفن، گيرنده، باتري و تراشه كامپيوتري تشكيل شدهاند. اصول كار سمعكها به اين طريق است كه صداها از ميكروفن دريافت شده و پس از تبديل به سيگنالهاي الكتريكي و تقويت آنها، صداها با كيفيت قابل قبولي از طريق گيرنده به گوش فرد ميرسند.
نسل جديد سمعكها از نوع ديجيتالي و قابل برنامهريزي از طريق كامپيوتر بوده و بيمار به راحتي ميتواند با استفاده از آن مشكل شنوايي خود را برطرف كند.
مطالعات گسترده به اثبات رسانده كه ميكروفن هدايتي در تقويت فهم صداها در محيطهاي پر سر و صدا بيشترين كاربري را دارند. سمعكهايي كه تاكنون توليد شده، قابليت حذف كامل صداهاي اطراف و پسزمينه را ندارد، اما سمعكهاي نسل جديد تا حد زيادي توانسته اين خلاء را پر كرده و صداهاي مزاحم محيطي را تا حد زيادي كاهش دهد و شفافيت صداي دريافتي از اين سمعكها واقعا شگفتآور است.
سمعكهاي ديجيتالي به نوعي توسط تراشه كامپيوتري تعبيهشده درون آنها، صداهاي ورودي را به كدهاي ديجيتالي تبديل و سپس آنها را تجزيه و تحليل كرده و سيگنال فرستاده شده را طبق نياز فرد و از طريق نگاره شنوايي مشخص ميكند و تطبيق ميدهد. آن گاه سيگنالها به امواج صوتي تبديل شده و به گوش ميرسد. نتيجه اين عمل شنيدن صدايي خواهد بود كه شدت آن نسبت به كمشنوايي فرد است.
ابزار كمك شنوايي در شكل و شمايل مختلف
بسته به مكاني كه سمعك قرار ميگيرد، اندازه آن متفاوت است. اگر شدت كاهش شنوايي خيلي پايين است، به اندازه بزرگتري از سمعك براي شنيدن بهتر صداهاي محيط نياز است.
- سمعك داخل گوشي:
اين نوع سمعك كاملا داخل گوش خارجي قرار گرفته و در كمشنواييهاي خفيف تا شديد به كار ميرود. از جنس پلاستيك ساخته شده و جرم گوش و شستشوي گوش ميتواند به آن آسيب وارد كند. اندازه كوچك اين سمعك مشكلات تنظيمي و بازخوردي ايجاد ميكند. اين سمعك فاقد دكمه كنترل صدا و ميكروفن هدايتي است.
- سمعك پشت گوشي:
اين نوع سمعك داراي يك جلد پلاستيكي است كه پشت لاله گوش گذاشته ميشود و يك قالب هم دارد كه درون گوش خارجي قرار ميگيرد. اين دستگاه صداها را گرفته، تقويت كرده و صداي تقويت شده را به گوش داخلي منتقل ميكند. در كمشنواييهاي خفيف تا عميق به كار ميرود. اين نوع سمعك قابليت اتصال به تلفن همراه را دارد و فرد ميتواند مستقيما صداها را از گوشي خود بشنود.
- سمعك داخل كانالي:
اين نوع سمعك به شكل و اندازه كانال گوش ساخته شده و براي كمشنوايي خفيف تا نسبتا شديد به كار ميرود. نوعي از سمعك داخل كانالي كه كاملا داخل مجرا قرار ميگيرد و تقريبا پنهان است، از طرفي تنظيم و خارجكردن آن از گوش كمي دشوار است. اين نوع سمعك از پرطرفدارترين نوع سمعكها محسوب ميشود.
- سمعك كاملا داخل كانالي:
اين نوع سمعك در يك قالب بسيار كوچك تعبيه شده است و به طور كامل داخل كانال گوش قرار ميگيرد و گيرنده هم در داخل كانال جاي ميگيرد كه كاملا نامرئي است. اين سمعك به خاطر اندازه كوچكي كه دارد براي كم شنواييهاي شديد اصلا مناسب نيست.
- سمعك جيبي:
اين سمعك به گونهاي ساخته شده كه سيستم كنترل شامل ميكروفن و تقويتكننده داخل يك محفظه قرار گرفته و صداها از طريق گيرندهاي كه به وسيله سيم به سمعك وصل شده، به داخل گوش هدايت ميشود. اين سيستم كمشنواييهاي متوسط و عميق را پوشش داده و بيشتر در افرادي كه كمشنوايي شديد دارند و به ساير سمعكها پاسخ نميدهند، استفاده ميشود.
- سمعك عينكي:
اين نوع سمعك ظاهري كاملا شبيه عينك دارد و تمام سيستم آن شامل ميكروفن، گيرنده و تقويت كننده درون دستههاي عينك قرار ميگيرد و ميتوان در كمشنواييهاي خفيف تا شديد از آن بهره گرفت.
- سمعك CRT:
ظاهر اين سمعك بسيار شبيه سمعك پشت گوشي است و گيرنده كاملا داخل كانال گوش قرار ميگيرد، ولي در اين نوع، سيمي بسيار نازك جايگزين لوله وصلشده به سمعك پشت گوشي شده است كه آن را از لحاظ ظاهري قابل قبول كرده و ميتوان با خيال راحت از آن استفاده كرد.
در اين نوع سمعك كه به طور ديجيتال كار ميكند، چون گيرنده مستقيم داخل كانال گوش قرار ميگيرد، صداهاي تقويت شده توسط سمعك پس از رسيدن به گيرنده به طور مستقيم به گوش ميرسد. بنابراين صداها با كيفيت بالا شنيده ميشود.
علاوه بر اين، در اين سمعك از سيستم open fit استفاده شده كه گيرنده پس از قرار گرفتن در داخل كانال گوش، آن را مسدود نكرده و كانال گوش را باز نگه ميدارد كه بهترين حالت در كمشنواييهايي با شدت بالا محسوب ميشود. سيستم open fit از جديدترين سيستمهايي است كه در سمعكها مورد استفاده قرار ميگيرد و اگر فردي دچار كمشنوايي شديد است ميتواند با اين سيستم ضعف خود را جبران كند. به عبارتي اين سيستم اجازه ميدهد صداهايي با فركانس پايين يا متوسط، با فركانس طبيعي به گوش برسد.
منبع :خبرگزاری ایمنا